Tykocin

Leżący na zachód od Białegostoku liczący niespełna dwa tysiące mieszkańców Tykocin to miasto coraz chętniej w ostatnich latach odwiedzane przez turystów. Przyciąga ich tu Nie tylko urok małomiasteczkowej atmosfery ale przede wszystkim wspaniale zachowany układ urbanistyczny z wyodrębnioną dzielnicą żydowską. Jest to jeden z najlepszych tego typu przykładów w Polsce.

Przez wieki Tykocin pozostawał w rękach królewskich, stając się nawet za czasów Zygmunta Starego siedzibą podlaskich dóbr królewskich. Sprawiało to, że był często odwiedzany przez monarchów, którzy załatwiali tu swoje rozliczne interesy. Pomimo jednak takiego wsparcia miasto nie rozwijało się zbyt dobrze. Dlatego też w celu ożywienia handlu sprowadzono na początku XVI wieku dziewięć rodzin żydowskich. W dwieście lat później Żydzi stanowili już 70% mieszkańców ale przed wybuchem II wojny światowej odsetek ten spadł do połowy mieszkańców.

Do dziś w Tykocinie zachowało się ponad sto obiektów zabytkowych. Tworzą one unikatowy zespół zabudowy małomiasteczkowym z bardzo dobrze widoczna dzielnicą żydowską. Centrum miasta stanowi trapezowaty rynek, który swój nietypowy kształt zawdzięcza przekształceniom jakich dokonano po pożarze w połowie XVII wieku. Otaczają go niewysokie, XVIII –wieczne kamieniczki o bogato zdobionych frontach. 

W perspektywie ulicy Złotej widoczny jest barokowy kościół pod wezwaniem Trójcy Świętej. Jego rozciągnięta, dwuwieżowa fasada wydaje się być zbyt duża dla tak niewielkiego ośrodka. Podchodząc bliżej można się przekonać, że fasada ma charakter parawanowy i tylko jej środkowa część skrywa świątynie. Skrzydła boczne z wieżami mają jedynie sprawiać wrażenie wielkości całego kościoła.

W mieście wyróżnia się dzielnica żydowska skupiona wokół Małego Rynku. Zachował się tu arkadowy mur z bramami prowadzącymi na podwórka dawnych domów żydowskich oraz niska zabudowa charakterystyczna dla takich dzielnic. Nieopodal stoi najważniejszy zabytek Tykocina, barokowy zespół synagogalny składający się z synagogi wielkiej i małej oraz domu talmudycznego. Obiekty te są obecnie siedzibą Muzeum Kultury Żydowskiej i udostępniane są do zwiedzania. 

Do Tykocina powinien się wybrać każdy, kto chciałby choć przez chwilę poczuć się jak w miasteczku sprzed przeszło stu lat.