Międzyrzecki Rejon Umocniony

Miłośnicy militariów oraz historii wojskowości stanowili zawsze całkiem spory odsetek turystów. W ostatnich latach zabytki techniki wojskowej cieszą się coraz większym powodzeniem. Z drugiej strony wojsko oddaje często dawne, niespełniające już swej roli umocnienia na potrzeby zwiedzających. 

Jednym z największych zabytków architektury militarnej w Polsce jest Międzyrzecki Rejon Umocniony. Stworzony przez Niemców w dwudziestoleciu międzywojennym miał chronić wschodnią granicę Rzeszy. Hitler nakazał jego budowę wbrew zapisom traktatu wersalskiego, który zakazywał Niemcom tworzenie jakichkolwiek umocnień na wschodniej granicy. 

Początek budowy umocnień przypada na rok 1934. Do 1938 roku gotowe były główne ich założenia jednak ze względu na niezadowolenie Hitlera z postępu prac budowę przerwano. Dopiero w 1943 roku przeniesiono tu część fabryk produkujących silniki lotnicze. W 1944 roku kiedy stało się jasne, że ofensywy radzieckiej nie da się powstrzymać rozpoczęto przygotowania do obrony. Jednak nawet wtedy obsadzono tu zaledwie nieliczne załogi, które nie były dostatecznie dobrze przygotowane na długie stawianie oporu nacierającej armii czerwonej. Najcięższe walki toczyły się w Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym w ostatnich dniach stycznia 1945 roku i spowodowały opóźnienie radzieckiego marszu na zachód. Dzięki temu Niemcom udawało się trochę dłużej bronić linii Odry. 

Po wojnie umocnienia użytkowane były przez wojsko. Obecnie wiele z nich jest opuszczona i niszczeje. Część jednak uratowali od zagłady miłośnicy militariów i przygotowali do udostępnienia dla turystów. W Pniewie działa całoroczna trasa turystyczna po umocnieniach rejonu międzyrzeckiego. Funkcjonuje tu także Muzeum Fortyfikacji, w którym prezentowane są pamiątki z czasów II wojny światowej oraz historia umocnień. Do muzeum należy sieć podziemnych tuneli łączących poszczególne linie umocnień. 

Wiele bunkrów i schronów stało się siedliskami nietoperzy. Dzięki temu zostały objęte ochroną w ramach rezerwatu przyrody Nietoperek. Prowadzi się tu obserwacje tych latających ssaków, a w muzeum w Pniewie działa specjalna wystawa im poświęcona. 

Międzyrzecki Rejon Umocniony do niedawna nie był szerzej znany. Dziś przeżywa prawdziwy najazd turystów zainteresowanych historią tych fortyfikacji. Lokalni przewodnicy pozwalają poznać ją w ciekawy i przystępny sposób a spacer po podziemiach podnosi adrenalinę nawet twardzielom.