Zespół zamkowo-parkowy w Łańcucie

Zespół zamkowo-parkowy w Łańcucie to jedna z najbardziej znanych rezydencji magnackich w Polsce. Należy także do najczęściej odwiedzanych miejsc w województwie podkarpackim. Cały kompleks składa się z zamku mieszczącego muzeum wnętrz, parku, wozowni, gdzie oglądać można dawne pojazdy, storczykarni oraz oranżerii. Dodatkowo w skład muzeum wchodzi też Muzeum Sztuki Cerkiewnej.

Pierwszy zamek w Łańcucie został wybudowany w II połowie XVI wieku przez Pileckich. Pierwszą przebudowę zlecił kolejny właściciel Stanisław Stadnicki, nazywany ze względu na swój sposób bycia „Diabłem Łańcuckim”. W kolejnych latach Łańcut przeszedł w ręce Lubomirskich i to właśnie im zawdzięcza on swój kształt. Stanisław Lubomirski dokonał modernizacji budowli w modnym wówczas stylu „palazzo in fortezza”. Pozostałości umocnień bastionowych z tego okresu widoczne są do dziś. 

Kolejnym dużym krokiem w rozwoju zamku były rządy Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, która w Ii połowie XVIII wieku z zamku obronnego uczyniła rezydencję otoczoną parkiem. Umocnienia zostały w dużej części rozebrane a w ich miejsce pojawiły się ogrody. Park dzielił się na dwie części – wewnętrzną składającą się z ogrodu włoskiego, różanego i bylinowego oraz pozostający na zewnątrz dawnych obwarowań park w stylu angielskim. W ogrodach wybudowano także oranżerię oraz stojącą na podwyższeniu gloriettę. W tym czasie stał się Łańcut jednym z najważniejszych w Rzeczpospolitej miejsc spotkań artystów.      

Kolejne dzieje zamku związane są z rodziną Potockich, w których rękach pozostawał on do czasów II wojny światowej. Obecnie udostępniony jest do zwiedzania.

Sam zamek jest czworokątna budowlą z wieżami o charakterystycznych barokowych Chełmach w narożnikach. Wnętrza skrywają prawdziwe skarby. Kompletnie wyposażone pomieszczenia reprezentacyjne i prywatne, z ogromną salą balową, teatrem dworskim, apartamentami w stylu chińskim czy japońskim oraz jadalnią. Podłogi wykonane są z drewna metodą intarsji i w każdym pomieszczeniu mają inny wzór. Podobnie rzecz ma się z piecami. Ich przepiękne, zdobione kafle są nie powtarzają się w żadnym z kolejnych pokoi.

Godna uwagi jest także powozownia, gdzie zgromadzono karety, landa, powozy, sanie i inne pojazdy używane w dawnej Polsce. Wiele z nich należało do Potockich. W powozowni pokazywana jest także kolekcja trofeów i pamiątek z wypraw myśliwskich do Afryki. 

Na koniec zwiedzania warto odpocząć wśród drzew w parku i zachwycić się egzotycznymi roślinami w oranżerii i storczykarni.